کوهنوردی یکی از فعالیت‌های خارق‌العاده است که به ما این امکان را می‌دهد که به نزدیکی بازوی‌های عظیم طبیعت برویم و از زیبایی‌ها و چشم‌اندازهای بی‌نظیر کوهستان لذت ببریم. ایران با کوه‌های زیبا و متنوع خود، یکی از مقاصد محبوب برای کوهنوردان در سراسر جهان است.
کوه‌های ایران از مناظر طبیعی خیره‌کننده‌ای بهره‌مندند. از چشم‌اندازهای برفی در فصل زمستان تا دشت های سر سبز در بهار، هر فصلی در کوه‌های ایران مسیرها و چشم‌اندازهای خاص خود را دارد.
البته کوهنوردی در کوه‌های ایران چالش‌های متعددی را نیز به همراه دارد. از مسیرهای کوهستانی متنوع گرفته تا شرایط آب‌وهوایی نامناسب در برخی از فصول، کوهنوردان با چالش‌های زیادی روبه‌رو می‌شوند که تجربه و مهارت‌های آنها را به چالش می‌کشد.
کوهنوردی در کوه‌های ایران به ما ارتباطی عمیقتر با طبیعت ارائه می‌دهد. از مشاهده حیات وحش در مناطق کوهستانی تا تجربه‌ی سکوت و آرامش در طبیعت، این فعالیت به ما پیام‌هایی ارزشمند می‌دهد، در ادامه میخواهیم به معرفی محبوب ترین قله های کوهنوردی ایران به ترتیب ارتفاع اشاره کنیم.
1. قله دماوند :
| ارتفاع | موقعیت جغرافیایی | رشته کوه |
|---|---|---|
| 5,609 متر | استان تهران | البرز |
دماوند مرتفع ترین قله ایران و غرب آسیا و یکی از جاذبه‌های برجسته‌ی کوهنوردی و گردشگری در ایران است. این کوه به عنوان قلب البرز شناخته میشود و در فصول مختلف سال، کوهنوردان از سرتاسر دنیا را به خود جذب می‌کند. قله دماوند،به عنوان یکی از قدیمی‌ترین قله‌های کوهستانی و کوهنوردی ایران شناخته میشود و تاریخچه‌ی کوهنوردی و کلیسایی در این منطقه به دوره‌های باستانی برمی‌گردد و این قله به عنوان جاذبه‌ای مذهبی نیز شناخته میشود.
دماوند به چشم‌اندازهای فوق‌العاده‌ای از ایران و کوه‌های البرز معروف است و در فصول بهار و تابستان، مراتع طبیعی و گله‌های گوسفندان و گاوها باعث زیبایی و رنگارنگی منطقه می‌شوند. همچنین، از قله دماوند می‌توان چشم‌اندازهای دلنشینی از شهر تهران و مناطق اطراف آن را مشاهده کرد.
مسیرهای مختلفی برای صعود به قله دماوند وجود دارد که از شمال، جنوب، شرق و غرب به قله می‌رسند. هرکدام از این مسیرها تنوعی از چالش‌ها و شرایط آب و هوایی ارائه می‌دهند و به افراد با تمام سطوح تجربه‌ی کوهنوردی اجازه می‌دهند تا این قله را فتح کنند.
دماوند به عنوان نمادی از ایران و کوه‌های البرز، تجربه‌ی منحصر به فردی از طبیعت و ماهیت این سرزمین ارائه می‌دهد. اینجا جایی است که ارتفاعات و عظمت کوهستان با فرهنگ و تاریخ تداخل می‌یابد، و هر سفر به آنجا یک سفر به عمق تاریخ و تجربه‌ی انسانی است.
مسیرهای صعود به قله دماوند:
مسیر شمالی (یال جانپناه) :
این مسیر دارای مساحت‌های پله‌دار و کوه‌های بلندی است که نیاز به مهارت‌های کوهستان‌نوردی دارد. شرایط هوا در فصل‌های سرد سال به چالش‌های خود افزوده می‌شوند و تجهیزات مناسب برای سرما و برف ضروری است.
مسیر شمال شرقی :
این مسیر نیز دارای شیب‌های زیاد و مساحت‌های کوهستانی بلندی است. همچنین در این مسیر ممکن است با آب و هوای بد در فصل سرما و برف روبرو شوید.
مسیر شمال غربی :
مسیر کالیبر یکی از مسیرهای پرچالش صعود به دماوند است. این مسیر دارای بخش‌های بلند و پله‌داری است که نیاز به توانایی کوهنوردی دارد. همچنین در فصل‌های سرد سال شرایط آب و هوا خیلی سخت‌تر میشود.
مسیر جنوبی:
مسیر جنوبی یکی از مسیرهای کمتر پیشنهاد شده برای صعود به دماوند است. این مسیر دارای شرایط کوهستانی سنگین‌تری است و نیاز به تجهیزات کوهستانی حرفه‌ای دارد. در فصل‌های گرم، ترکیب شیب‌های زیاد و هوای گرم می‌تواند به چالش‌هایی برای کوهنوردان تبدیل شود.
2. قله علم کوه :
| ارتفاع | موقعیت جغرافیایی | رشته کوه |
|---|---|---|
| 4,850 متر | استان مازندران- کلاردشت | البرز |
قله علم کوه یکی از جواهرات کوهستانی ایران است که در رشته کوه‌های البرز قرار دارد و بعد از دماوند بلندترین قله ایران و در رده‌ی بالاترین قله‌های کوهستانی ایران قرار دارد. علم کوه یکی از فنی ترین و پر چالش ترین قله های ایران بوده و برای صعود به علم کوه علاوه بر تکنیک های کوهنوردی به داشتن مهارت های سنگنوردی و صخره نوردی نیز نیاز است.
مسیرهای صعود به قله علم کوه از چندین جهت و مسیر مختلف قابل دسترسی هستند. هریک از این مسیرها شرایط و چالش‌های خود را دارند و بر اساس سطح تجربه کوهنوردان می‌توانند انتخاب شوند، علم کوه به دلیل ساختار دیواره ای و سنگی، دارای مسیر های سخت سنگنوردی و دیواره نوردی است که این ویژگی سبب گردیده تا علاوه بر کوهنوردان جذابیت زیادی برای سنگنوردان نیز داشته باشد، دیواره شمالی قله علم کوه جزء سخت ترین دیواره های جهان محسوب میشود و یکی از سخت ترین و فنی ترین صعود ها از این جبهه انجام میشود.
صعود به علم کوه از چهار مسیر شامل جبهه شمالی، دیواره شمالی، جبهه جنوبی و گرده آلمان ها انجام میشود که جبهه جنوبی راحت ترین مسیر برای صعود به این قله است و از روستای رودبارک آغاز میشود. بهترین زمان برای صعود به این قله نیمه دوم تیرماه است زیرا در فصول دیگر به دلیل بارش های سنگین برف احتمال بوجود آمدن خطراتی مانند بهمن و کولاک زیاد است.
3. قله سبلان:
| ارتفاع | موقعیت جغرافیایی | رشته کوه |
|---|---|---|
| 4,811 متر | استان اردبیل | سبلان - رشته کوه والد البرز |
سبلان که در گویش محلی به نام ساوالان نیز شناخته میشود یک کوه آتشفشانی نیمه فعال است و سومین قلهٔ بلند ایران بعد از قله دماوند و قله علم کوه میباشد، در بالای کوه سبلان یک دریاچه به نام دریاچه ساوالان قرار دارد که مرتفع ترین و تنها دریاچه دهانه ای ایران و یکی از مرتفع ترین دریاچه های جهان بشمار میرود. همچنین وجود پیست اسکی آلوارس نیز در ای
صعود به قله سبلان قله فنی و تکنیکی نیست ولی به دلیل ارتفاع زیاد، به آمادگی جسمانی و تمرینات صعود نیاز دارد، مسیر های صعود به سبلان شامل سه مسیر است که بهترین و رایج ترین مسیر شمال شرقی است. چشمه های آب گرم سبلان جز معروف ترین چشمه های آب گرم است و طبیعت بی نظیر و چشم انداز های زیبا از شاخصه های این کوه محبوب میباشد. بهترین زمان برای صعود به این قله اواخز بهار و تابستان میباشد.
بیشتر بدانید: اگه میخوای بدونی برای کوهنوردی و طبیعت گردی چه کوله پشتی ای مناسبت هست، حتما مقاله انتخاب کوله پشتی کوهنوردی مناسب رو بخون.
4. قله دنا :
| ارتفاع | موقعیت جغرافیایی | رشته کوه |
|---|---|---|
| 4,459 متر | استان کهگیلویه و بویراحمد | البرز زاگرس |
دنا در اصل یک رشته کوه با 52 قله بالای 4 هزار متر است که بلندترین آنها قله ب‍یژن۳ (قاش‌مستان) با ارتفاع 4459 متر در مرز منطقه پادنا سمیرم و شهر سی سخت واقع شده است و در ۳۵ کیلومتری شمال غربی یاسوج قرار دارد. رشته کوه دنا از ۲۰ کیلومتری شرق یاسوج شروع شده و تا ۷۰ کیلومتری شمال غرب اصفهان ادامه دارد و به سه رشته اصلی و یک رشته فرعی از شمال غربی تا جنوب شرقی کشیده میشود، این رشته کوه در مرز سه استان کهگیلویه و بویراحمد، اصفهان و چهارمحال و بختیاری قرار دارد.
قله دنا یکی از قله‌های معروف در کوهستان‌های زاگرس در ایران است و بزرگترین چین خوردگی رشته کوه زاگرس محسوب میشود. این کوه یکی از ۱۵۱۵ قله برجسته در جهان و یکی از بلندترین نقاط ایران محسوب میشود، دنا سر سبزترین رشته کوه ایران است و یکی از کوه‌های جذاب و پرطرفدار در فصل زمستان به علت فرصت‌های اسکی در مناطق اطراف آن میباشد
قله دنا جذابیت‌های طبیعی و زیبای بسیاری از جمله دریاچه کوه گل دارد و برای کوهنوردان و علاقه‌مندان به طبیعت و کوه جاذبه‌های ویژه‌ای دارد. رشته کوه دنا جز مناطق محافظت شده در ایران است و بهترین زمان صعود معمولاً در فصل‌های بهار و تابستان است.
5. آزادکوه:
| ارتفاع | موقعیت جغرافیایی | رشته کوه |
|---|---|---|
| 4,355 متر | استان مازندران | البرز میانی |
قله آزادکوه یکی از قله‌های بلند و جذاب کوهستان البرز در ایران است. این قله یکی از قله های محبوب کوهنوردان ایرانی و خارجی میباشد و محلیان این کوه را به شاهزاده کج گردن نیز نام گذاری کرده اند. صعود به آزادکوه نیازی به کارهای فنی و تکنیکی زیادی ندارد و صعود به آژادکوه از چهار مسیر شامل مسیر شمالی، شمال شرق،مسیر جنوب غرب و مسیر شرقی انجام میشود که رایج و نزدیک‌ترین مسیر برای صعود مسیر شمال شرقی است که از روستای کلاک بالا آغاز میشود و از گردنه چورن به قله میرسد. مسیر جوب غربی نیز طولانی تری مسیر برای رسیدن به قله آزادکوه است.
یکی از چالش های این قله عدم وجود پناهگاه در کلیه مسیر ها میباشد و نیاز به حمل چادر در برنامه میباشد، بهترین زمان برای صعود به این قله اواخر خرداد ماه و اوایل تیر ماه و مهر ماه است.
6. قله توچال :
| ارتفاع | موقعیت جغرافیایی | رشته کوه |
|---|---|---|
| 3,963 متر | استان تهران | البرز |
قله توچال یکی دیگر از قله های محبوب ایران است که در شمال تهران و در کوهستان توچال (Tochal mount) در بخشی از دامنه رشته کوه البرز قرار گرفته است. این قله پر رفت آمد ترین قله ایران و در عین حال یکی از پرخطرترین قله ها بشمار میرود.
بخش دامنه جنوبی این قله در مجاورت با شهر تهران و پایتخت ایران است و به دلیل مرتفع ترین نقطه شهر به بام تهران نیز شناخته میشود. این قله دارای چندین پناهگاه و جانپناه شامل دارآباد، اردوگاه کلکچال، پناهگاه شروین، پناهگاه شیرپلا، جانپناه قله توچال، جانپناه امیری، هتل اوسون، ایستگاه پنجم تله کابین، جانپناه اسپیدکمر و پناهگاه پلنگچال است.
مسیر های رایج صعود به قله توچال شامل 3 مسیر پارک جمشیدیه، مسیر دارآباد و مسیر دربند است، این کوه یکی از جاذبه های اسکی در فصل زمستان و مجهز به تله کابین و تله سیژ نیز میباشد.
بیشتر بدانید: اگه هنوز نمیدونی چه چادری رو برای کوهنوردی و برنامه هات باید انتخاب کنی حتما به مقاله معرفی انواع چادر کوهنوردی یه سری بزن
7. قله سهند :
| ارتفاع | موقعیت جغرافیایی | رشته کوه |
|---|---|---|
| 3,707 متر | استان آذربایجان شرقی - مراغه | سهند |
سهند که به عروس قله های ایران نیز معروف است، یک رشته‌کوه زیبا با ۱۷ قله با ارتفاعات بیش از 3000 متر است و بلندترین قله این رشته کوه قله قوچ‌گولی(کمال) با ۳۷۰۷ متر است که در محدودهه شهرستان بستان آباد قرار گرفته است، سهند از معروف‌ترین کوه‌های آتشفشانی ایران بشمار میرود و دمای پایین و پوشش همیشه برف آن جز شاخصه های این کوه است.
قله سهند جزء قله های فنی و پر ریسک محسوب میشود و صعود به آن نیاز به مهرات های کوهنوردی و فنی بالایی دارد، این قله جزء سخترین قله های ایران برای کوهنوردی قرار دارد و بهترین زمان صعود اواخر خرداد تا اواسط تابستان است.
این فهرست تنها نمونه‌ای از کوه‌ها و قله‌های پرطرفدار ایران برای کوهنوردی است. ایران با طبیعت زیبا و تنوع منظره های کوهستانی‌اش، مقاصد متعددی برای کوهنوردی ارائه می‌دهد. با انتخاب قله‌ای که با توان‌ها و تجربه شما مطابقت دارد، می‌توانید تجربه کوهنوردی خاصی را در طبیعت زیبای ایران داشته باشید. قبل از انجام هر گونه کوهنوردی، جهت ایمنی حتماً باید اطلاعات جغرافیایی و شرایط هواشناسی مورد بررسی قرار گیرد.
جهت انجام فعالیت کوهنوردی و صعود به قله ها بسته به نوع برنامه، فصل سفر و نوع صعود نیاز به انجام تمرینات و آمادگی جسمانی و تجهیزات و لوازم کوهنوردی مناسب است و همچنین داشتن اطلاعات کافی از شرایط هواشناسی و جغرافیایی منطقه و همراه بودن با یک تیم مجرب نیز باید مورد توجه و اهمیت قرار گیرد.